De week (4) van de wethouder: beginnen en afscheid nemen

Mijn eerste volledige week als wethouder zit erop. Het was een vreemde week. Een start als wethouder van een nieuwe gemeente, maar ook de week van het afscheid van mijn oma.

Mijn oma stemde PvdA. Ze werd geboren midden jaren 20, toen in Nederland nog maar net het vrouwenkiesrecht was afgedwongen door de SDAP, de voorloper van de PvdA. Suze Groeneweg werd het eerste vrouwelijke Tweede Kamerlid. Ironisch genoeg profiteerden met name de katholieke en protestantse partijen van het vrouwenkiesrecht. Terwijl juist zij het vrouwenkiesrecht lang tegenhielden. Maar electoraal voordeel is niet de drijfveer van echte idealen.

Toen mijn oma 14 jaar werd, begon ze met werken. De extra centen waren hard nodig in het gezin. Dat was ook niet vreemd in die tijd. Ze woonde in de zogenaamde ‘hongerhoek’ in Schijndel onder de rook van fabriek Jansen de Wit, waar oma ook aan de slag ging en na de oorlog opa leerde kennen. In die tijd knokten de socialisten in de Tweede Kamer tegen de gevestigde orde om de leerplicht ingevoerd te krijgen. Tegenwoordig hebben we gelukkig het recht op onderwijs en is kinderarbeid verboden. Daar knokte mijn partij stevig voor in Den Haag, voor mensen zoals mijn oma voor wie studeren er niet in zat om financiële redenen.

Eind 1944 werd Schijndel bevrijd. Oma’s vader maakte dat helaas net niet meer mee. Na een lang ziekbed overleed hij. Dat was voor het gezin niet alleen een zwaar verlies van een dierbare, maar financieel ook een ramp. Oma’s moeder moest alle zeilen bijzetten om een gezinsinkomen bij elkaar te sprokkelen. Een sociaal vangnet was er niet in die tijd. Het was dan ook een zegen dat PvdA’ers Willem Drees en Ko Suurhoff eind jaren 40 en begin jaren 50 de sociale zekerheid in Nederland opbouwden. De Algemene Weduwen- en Wezenwet (AWW) alsmede de Algemene Ouderdomswet (AOW) bood weduwen, wezen en ouderen een financieel vangnet.

Nadat oma met opa trouwde, stopte ze met werken. Dat deden zo’n beetje alle getrouwde vrouwen in die tijd. Ze zorgden voor het gezin en de man voor het inkomen. Al ging mijn oma op latere leeftijd wel weer werken. En zo zag ze in haar lange leven veel resultaat van waar de PvdA voor knokte. Gelijke rechten voor mannen en vrouwen, arbeidsparticipatie van de vrouw, leerplicht voor kinderen, sociale zekerheid en nog veel meer. Daarom was ze trots dat haar zonen en kleinzoon een heel klein beetje in de voetsporen van Drees en Den Uyl traden. In de lokale politiek in Schijndel en vanaf deze week dus in Meierijstad. Maar wat dat is, kan ik oma helaas niet meer uitleggen.