Luchtkwaliteit gevaar voor onze gezondheid?

Relatief veel longontstekingen, Q-koorts, zwaar getroffen door Corona en zelfs de nertsen die besmet zijn met Corona. Iets hangt er in de lucht in de regio Noordoost-Brabant en dus ook in Meierijstad. D66 heeft een motie aangekondigd om dat uit te zoeken voor Meierijstad. Wat vindt PvdA Meierijstad hiervan?

De oorzaak van het getroffen Brabant wordt nu vaak gezocht in de luchtkwaliteit. Die is in Noordoost-Brabant slechter dan in de rest van Nederland. Niet gek dat er partijen zijn die nu een onderzoek eisen naar de effecten van de luchtkwaliteit op de gezondheid. In dit geval specifiek naar de gevoeligheid voor het Corona-virus. Begrijpelijk wellicht. En ook wij willen uiteraard weten hoe het zit. Maar volgens de fractie van de PvdA Meierijstad heeft zo’n onderzoek alleen zin als je kunt vergelijken met anders gemeenten en regio’s én als je weet of en hoe de luchtkwaliteit zorgt dat mensen (extra) vatbaar zijn voor Corona. Alleen een onderzoek voor Meierijstad heeft wat ons betreft eigenlijk geen zin. Dat moet minstens op landelijk niveau. Heel veel organisaties en overheden hebben hier al naar gevraagd. RIVM heeft inmiddels aangekondigd een landelijk onderzoek uit te gaan voeren naar de effecten van luchtvervuiling op de gezondheid van burgers.

Het gevraagde onderzoek voor Meierijstad geeft te weinig antwoorden
Ten eerste moet je de uitkomsten van het onderzoek wel kunnen vergelijken met andere gemeenten en regio’s. Dat betekent dat je ook in gebieden met een betere luchtkwaliteit, hetzelfde onderzoek moet doen. Dat maakt geen onderdeel uit van het gevraagde onderzoek.

Ten tweede, áls er sprake is van een correlatie (samenhang tussen twee zaken) dan zegt dat nog niets over het causale verband (oorzaak – gevolg). Bijvoorbeeld: als er veel geboortes zijn in een dorp én er veel ooievaars zijn, wil dat nog niet zeggen dat de aanwezigheid van veel ooievaars de oorzaak is van het grote aantal geboortes (een veel gebruikt voorbeeld in opleidingen voor wetenschappelijk onderzoekers). Als je onderzoek doet naar luchtkwaliteit en Corona-besmettingen, moet je dus ook nog zien te achterhalen over er een direct causaal verband is. Ook dat zit niet in het gevraagde onderzoek.

Is luchtkwaliteit daadwerkelijk de oorzaak?
Is de luchtkwaliteit ook daadwerkelijk de boosdoener van de vele Corona-besmettingen in Meierijstad? En waarom wordt Brabant vaak meer dan andere provincies getroffen? Denk bijvoorbeeld aan de relatie tussen geitenhouderijen en Q-koorts. Er is nu wel geconstateerd dat burgers die dichtbij geitenhouderijen wonen vaker longontsteking krijgen, maar hóe dat precies werkt, is niet duidelijk. Nu blijken ook nertsen besmet te zijn met Corona. Wederom in Brabant. Zijn fijnstof, ultrafijnstof, stikstof, ammoniak of N2 de boosdoener, of is er iets anders aan de hand? Dat is heel lastig aan te tonen.

Daar kom je niet achter door een onderzoekje te doen voor Meierijstad. Dat moet breder en grootschaliger. En wat wil je vinden? Relatie met besmettingen? Relatie met aantal doden? Relatie met de mate waarin carnaval wordt gevierd? Relatie met het feit dat Brabanders elkaar vaak opzoeken, veel in de kroeg hangen, een kaartje leggen etc.? En wat is precies de relatie met drinken, roken en overgewicht en met bestaande luchtwegklachten of andere ziektes? Dat alles moet je nagaan om het effect van de luchtkwaliteit vast te kunnen stellen. Want alleen dan weet je wat het coronavirus extra besmettelijk of extra dodelijk maakt. Antwoorden op dit soort vragen zijn belangrijk. En dan wordt het al helemaal lastig om dat zelf in een beperkte regio uit te zoeken en om er vervolgens iets zinnigs over te kunnen zeggen.

Weggegooid geld
Het is wat ons betreft dus eigenlijk weggegooid geld om nu energie te steken in een onderzoek specifiek voor Meierijstad. We wéten immers dat er relatief veel Corona-besmettingen zijn in Meijerstijd én dat we een relatief slechte luchtkwaliteit hebben. Daar is geen extra onderzoek voor nodig. Vergelijkingen met andere gemeenten en regio’s én het causale verband tussen luchtkwaliteit en Corona-vatbaarheid, dat gaat het onderzoek niet opleveren. En dat is juist wat je wilt. Ten slotte, omdat het onderzoek zorgvuldig moet gebeuren, is het niet realistisch om te vragen om al vóór 1 juli met de uitkomsten te komen.

Landelijk onderzoek veel zinvoller
We hebben dus veel meer aan dat veel bredere onderzoek dat het RIVM gaat uitvoeren, dan aan een eigen onderzoek. Momenteel wordt er wereldwijd hard gewerkt aan kennis over het virus. Die kennis is noodzakelijk om oorzaken van besmetting beter in beeld te krijgen. Het beste is dus om er bij het college op aan te dringen het RIVM te laten weten dat we volledig achter een onderzoek staan, aansluitend bij Europese initiatieven, en dat we daar graag bij willen helpen. Bijvoorbeeld door de vragen die hier leven mee te geven.