Ook mist is een vervelend klimaatverschijnsel

Rond termen als duurzaamheid, energietransitie, klimaatverandering hangt nog veel mist. Over oorzaak en gevolg, over mogelijke oplossingen, over wie wat moet betalen, veel woorden, maar nog weinig zekerheid. Dat geldt landelijk, maar ook gemeentelijk. Zoals tijdens de raadsvergadering van 31 januari. Toen het even helemaal fout liep rond een voorstel om gemeentelijke inwoners te laten participeren in duurzame energieprojecten. Wat ging er mis?

Willem van Laarhoven

Op initiatief van Erik de Vries van Team Meierijstad gaan hij en PvdA’er Willem van Laarhoven samen zitten om te komen tot een motie, waarin ze voorstellen nieuwe grote duurzaamheidprojecten te verplichten inwoners van de gemeente daarin te laten te laten participeren. Over het waarom daarvan Willem van Laarhoven: “Met directe betrokkenheid en bewustwording vergroten we de motivatie voor verduurzaming sterk. Met dit voorstel kan de gemeenteraad van Meierijstad dat sterk stimuleren.”
Voor de PvdA’er geldt nog een ander argument: “De huidige overheidsplannen wijzen er op dat de burgers het gelag gaan betalen. Bedrijven krijgen verreweg de meeste subsidies van de overheid omdat die ervan uit gaat dat het daar allemaal moet gebeuren. Het voorstel is om als gemeente de eis te stellen dat minimaal 25% van het eigenaarschap van grotere, duurzame energieprojecten komt te liggen bij de inwoners van Meierijstad.”

Burgers kunnen veel betekenen
Hij voegt daaraan toe: “Natuurlijk zien we graag dat bedrijven zich inspannen, maar we moeten niet vergeten dat zo’n 50% van de energiebesparing is te realiseren door gedragsverandering en initiatieven van burgers. Als de motivatie bij de burgers ontbreekt, bijvoorbeeld omdat ze het gevoel hebben dat zij in het nadeel zijn, dan gaan we de duurzaamheidsdoelen niet halen. Een financiële participatie is bij uitstek een mogelijkheid om de betrokkenheid en de motivatie bij burgers te vergroten.”
Meierijstad zal niet de eerste gemeente van Nederland zijn waar dit soort initiatieven tot stand komen. Van Laarhoven: “In Nederland zijn al mooie voorbeelden te vinden van energieprojecten waarin burgers participeren. Zelfs tot 100%. Dat we nu voor een grote opgave staan, daar hebben burgers en bedrijven beide aan bijgedragen. Nu duurzame initiatieven economisch rendabel lijken te worden, willen we niet dat alleen burgers het gelag betalen en alleen bedrijven daarvan kunnen profiteren. We hebben zowel burgers als bedrijven hard nodig om de duurzaamheidsdoelen te kunnen bereiken.”

Wanneer De Vries tijdens de raadsvergadering de definitieve motie indient, blijkt deze af te wijken van wat hij en Van Laarhoven eerder hebben afgesproken. Knelpunt is de verplichting voor een al bestaand initiatief in Veghel (‘Veghel Windt, waarin Mars, Vandelande, Campina en Kuene+Nagel samenwerken) om ook aan de nieuwe eisen te voldoen.

PvdA-fractievoorzitter Sikko Oegema: “Dat vond ik niet netjes. Ze laat breed in de krant zetten dat ze wil dat 25 procent van de lusten van het initiatief ‘Veghel windt’ ten goede komt aan de lokale bevolking, de burgers van Meierijstad, maar dat zat al lang in de plannen inbegrepen!”

De PvdA trekt daarop haar steun voor de motie in. Ze staat daarin niet alleen, zo blijkt onder meer uit citaten in het Brabants dagblad, het CDA: “Veghel Windt is al zes jaar bezig om vier grote windmolens van de grond te krijgen. Dan gaan we niet vlak voor de finish de spelregels wijzigen.”; SP: “Ik vind het schandalig dat ik in het de krant moet lezen wat het voorstel is van Team Meierijstad.” en D66: “Wij hebben als D66 de naam klimaatdrammers te zijn, maar dan noem ik Team Meierijstad klimaatdóórdrammers.”

Voor De Vries restte weinig anders dan zijn voorstel in te trekken en zich te oriënteren op een beter. Want Willem van Laarhoven heeft natuurlijk wel gelijk: “We hebben zowel burgers als bedrijven hard nodig om de duurzaamheidsdoelen te kunnen bereiken.”