De Knoptoren is een beeldbepalend element in Sint-Oedenrode en wordt gezien als belangrijk oriëntatiepunt. Eerschot, waar de Knoptoren staat, is de oudste kern van Sint-Oedenrode. Op 20 oktober 2016 werd door de Raad van de toenmalige Gemeente Sint-Oedenrode het gebied ‘Knoptoren en omgeving’ aangewezen als beschermd stads- of dorpsgezicht: ‘Meer nog dan de Markt is de Knoptoren een icoon voor Sint-Oedenrode. […] Daardoor is het van belang dat niet alleen de toren zelf en zijn directe omgeving bescherming behoeven, maar ook de wijdere omgeving, zodat het waardevolle zicht vanaf de autoweg behouden blijft.”
Projectontwikkelaar HAVS nu, wil ten noordoosten van de Knoptoren, tussen de Eerschotsestraat en A50, 60 tot 63 woningen bouwen. Het plangebied voor deze woningen grenst aan een Dommelarm die onderdeel is van een beschermd gebied. De geplande nieuwbouw is zodanig dicht bij de Dommelarm gepland dat gevreesd wordt voor een aantasting van het aard en het karakter van het gebied. Bovendien zijn in het zuidelijke deel appartementsgebouwen gepland van 16 m. hoog. Gevreesd wordt dat het bouwblok de Knoptoren voor een belangrijk deel aan het zicht zal onttrekken en dat er dus afbreuk wordt gedaan aan het bestaande zicht op de Knoptoren vanaf de Oostelijke Randweg en de A50. Dit lijkt dus in strijd met de aanwijzing van de Knoptoren met omgeving als beschermd dorpsgezicht.
Oprekken van de normen
Voor een deel van de geplande woningen waaronder het appartementsgebouw van 16 m. hoog wordt niet aan de geluidsnormen voldaan. Daarom wil men aan de achterzijde een z.g. ‘dove gevels’ van minimaal 6 m. hoogte realiseren. De vrees bestaat dat die ernstig afbreuk doen aan de stedenbouwkundige kwaliteiten. Het is al vaker gezien: als bij nieuwbouw niet aan de geluidsnormen wordt voldaan, dan worden allerlei voorzieningen getroffen of normen opgerekt om toch te kunnen bouwen. Ook het plan “de Rode Akkers” is hier een voorbeeld van. Waar ligt de grens?
Woningbouw moet
PvdA Meierijstad zet altijd al in voor voldoende (sociale) nieuwbouw in de gemeente. Er is een groot tekort en voor elk initiatief voor nieuwbouw staan we open. Zo ook voor het plan van HAVS. Maar tegelijkertijd mag de woningnood niet het argument zijn om de andere waarden dan maar ondergeschikt te maken of zelfs aan de kant te schuiven. De kwaliteit van het gebied zal door de nieuwbouw zeker kunnen toenemen, maar het moet wel met zorg gebeuren. Argumenten als dat de bomen in de omgeving van de Knoptoren ook het zicht belemmeren terwijl die juist onderdeel uitmaken van het karakter van het gebied, snijden dus geen hout. Nieuwbouw is een serieuze zaak maar bescherming van natuurlijke en historische waarden evenzo. En daarom vindt PvdA dat de plannen zeer serieus moeten worden beoordeeld.